Genç Yaşta Katarakt Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Katarakt çoğunlukla ileri yaşlarda görülen bir göz hastalığı olarak bilinse de, her zaman durum böyle değildir. Bazı kişilerde katarakt, daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Bu duruma “genç yaşta katarakt” adı verilir ve sanıldığının aksine yalnızca yaşlı bireyleri değil, gençleri de etkileyebilen bir sağlık sorunudur.

Peki, genç yaşta katarakt neden oluşur, nasıl anlaşılır ve hangi tedavi seçenekleri vardır? Yazının devamında hem nedenleri hem de tedavi sürecini adım adım bulabilirsiniz.

Peki nedir bu “katarakt”?

Katarakt, gözün doğal merceğinin saydamlığını kaybetmesiyle ortaya çıkan bir göz hastalığıdır. Normalde göz merceği ışığı retina üzerine net bir şekilde odaklar ve bu sayede berrak bir görüş sağlar. Ancak merceğin zamanla matlaşması ya da bulanıklaşması, ışığın düzgün kırılmasını engeller ve görme kalitesini olumsuz etkiler.

Katarakt sürecinde mercek, adeta buğulanmış bir cam gibi saydamlığını yitirir. Bu durum; bulanık görme, renklerin soluk algılanması, ışığa hassasiyet ve gece görüşünde zorluk gibi şikâyetlerle kendini gösterebilir.

Genellikle ileri yaşlarda görülen bu hastalık, bazı kişilerde daha erken dönemde de ortaya çıkabilir. Genç yaşta katarakt, genetik faktörler, göz yaralanmaları, metabolik hastalıklar veya uzun süreli ilaç kullanımı gibi nedenlerle gelişebilir. Bu nedenle kataraktı yalnızca “yaşlılık hastalığı” olarak görmek doğru değildir.

Genç Yaşta Katarakt Neden Olur?

Katarakt çoğunlukla ileri yaşlarda görülse de, bazı kişilerde daha erken yaşlarda da ortaya çıkabilir. Genç yaşta katarakt, farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilir ve her hasta için sebep farklılık gösterebilir.

Genetik Faktörler

Katarakt, kalıtsal özelliklerle ilişkili olabilir. Ailesinde erken yaşta katarakt öyküsü bulunan kişilerde, göz merceğinin saydamlığını daha erken kaybetme riski artabilir. Genetik yatkınlık, özellikle genç yaşta katarakt gelişiminde önemli bir rol oynar.

Doğuştan Katarakt

Bazı bebekler katarakt ile doğabilir. Bu durum doğum öncesinde geçirilen enfeksiyonlar, kalıtsal metabolik hastalıklar veya genetik mutasyonlarla ilişkili olabilir. Doğuştan katarakt, görme gelişimini olumsuz etkileyebileceği için erken dönemde teşhis edilmesi kritik öneme sahiptir.

Travmalar (Göz Yaralanmaları)

Göz çevresine alınan darbeler veya yaralanmalar, göz merceğinin yapısını bozabilir. Travmaya bağlı katarakt, yalnızca kazalarla değil, bazı cerrahi işlemlerden sonra da gelişebilir. Genç bireylerde görülen travmatik katarakt, ani görme kayıplarına yol açabileceği için dikkatle takip edilmelidir.

Uzun Süreli İlaç Kullanımı

Bazı ilaçlar, özellikle kortikosteroidler, uzun süreli kullanıldığında göz merceğinin saydamlığını olumsuz etkileyebilir. Bu ilaçların göz üzerindeki etkisi zamanla birikerek genç yaşta katarakt oluşumuna zemin hazırlayabilir. Bu nedenle uzun süre ilaç kullanan kişilerin düzenli göz muayenesi yaptırmaları önemlidir.

Metabolik Hastalıklar

Diyabet gibi bazı sistemik hastalıklar, göz merceğinin saydamlığını bozarak katarakt gelişimine neden olabilir. Kan şekeri dengesizliği, lensin yapısını etkileyerek erken dönemde katarakt belirtilerine yol açabilir. Ayrıca tiroid ve diğer metabolik bozukluklar da bu sürece katkıda bulunabilir.

Genç Yaşta Katarakt Belirtileri

Genç yaşta katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybetmesi sonucu görmede çeşitli değişimlere yol açabilir. Bu belirtiler yavaş ilerleyebilir ve başlangıçta fark edilmeyebilir. Ancak zamanla günlük yaşamı etkileyen görme problemleri ortaya çıkar.

En sık görülen belirtiler:

• Bulanık görme: Görüntülerin sisli veya buğulu algılanması, yazıları okurken ya da uzaktaki cisimleri seçerken zorluk yaşanması.
• Işığa karşı hassasiyet: Özellikle parlak güneş ışığında ya da gece araç farlarına bakarken rahatsızlık duyulması.
• Renklerde solma veya matlaşma: Renklerin canlılığını kaybetmesi ve daha soluk görünmesi.
• Gözlük numarasının sık değişmesi: Görme keskinliğinin stabil olmaması nedeniyle gözlük camlarının kısa aralıklarla değiştirilmesi ihtiyacı.
• Gece görüşünde zorluk: Düşük ışık koşullarında görmenin belirgin şekilde zorlaşması, araç kullanırken ışık saçılması ya da parlamaların artması.

Bu belirtiler her zaman yalnızca kataraktı işaret etmez; başka göz hastalıkları da benzer şikâyetlere neden olabilir. Bu yüzden genç yaşta katarakt şüphesi olan kişilerin, detaylı bir göz muayenesi ile değerlendirilmesi gerekir.

“Katarakt ağrı yapar mı?” diye endişe edilse de katarakt genellikle ağrıya neden olmaz, ancak ışığa duyarlılık gibi semptomlar rahatsızlığa neden olabilir. Katarakt ilerlediğinde, göz bebeği gri veya beyaz görünebilir.

Gençlerde Kataraktın Teşhisi Nasıl Konulur?

Genç yaşta katarakt, belirtiler üzerinden tahmin edilebilse de kesin tanı için detaylı göz muayenesi gerekir. Teşhis süreci, göz merceğinin durumunu değerlendirmek ve başka göz hastalıklarıyla ayırıcı tanı yapmak amacıyla birkaç aşamadan oluşur.

İlk adım, kapsamlı bir göz muayenesidir. Bu muayenede hastanın görme keskinliği ölçülür, gözlük numaraları değerlendirilir ve görme şikâyetleri detaylı olarak sorgulanır. Bu sayede kataraktın görme üzerindeki etkisi daha net şekilde ortaya çıkar.

Katarakt tanısında en önemli yöntemlerden biri biyomikroskopi, yani yarık lamba muayenesidir. Bu inceleme sırasında doktor, göz merceğini büyütme altında değerlendirerek saydamlığını kaybedip kaybetmediğini gözlemler. Kataraktın varlığı, tipi ve ilerleme düzeyi bu yöntemle belirlenebilir.

Bazı durumlarda tanıyı desteklemek ve kataraktın görme üzerindeki etkisini daha ayrıntılı incelemek için ek tetkiklere başvurulabilir. Göz ultrasonu veya retina muayenesi, özellikle mercek bulanıklığının ileri düzeyde olduğu hastalarda tercih edilebilir. Bu sayede gözün arka yapıları da detaylı bir şekilde değerlendirilmiş olur.

Genç Yaşta Katarakt Tedavi Seçenekleri

Genç yaşta katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybetmesi sonucu görme kalitesini etkileyen bir durumdur. Tedavi seçenekleri, hastalığın evresine, hastanın yaşına, görme şikâyetlerinin düzeyine ve genel göz sağlığına göre kişiye özel olarak planlanır.

Katarakt ilerlediğinde kalıcı tedavi yöntemi cerrahidir. Günümüzde kullanılan cerrahi yöntemler şunlardır:

• Fakoemülsifikasyon (Fako) Yöntemi:
  Katarakt cerrahisinde en sık kullanılan yöntemdir. Küçük bir kesi ile göz içine girilir, ultrason dalgaları kullanılarak bulanıklaşmış mercek parçalanır ve dışarı alınır. Ardından yerine yapay göz içi mercek (intraoküler lens) yerleştirilir.
• Femtosaniye Lazer Destekli Katarakt Cerrahisi:
  Bazı hastalarda, cerrahinin belirli aşamalarında femtosaniye lazer teknolojisi kullanılabilir. Bu yöntem, kesilerin ve mercek parçalanmasının daha hassas yapılmasına katkı sağlar.
• İntraoküler Lens (Göz İçi Mercek) Uygulamaları:
  Ameliyat sırasında çıkarılan doğal merceğin yerine farklı türlerde yapay mercekler yerleştirilir:
  • Monofokal mercekler: Uzak görüş için netlik sağlar, yakın için gözlük gerekebilir.
  • Multifokal mercekler: Hem uzak hem yakın görüşü destekleyebilir.
  • Toric mercekler: Astigmatizması olan hastalar için uygundur.

Her hastanın göz yapısı, yaşam tarzı ve beklentisi farklıdır. Bu nedenle hangi cerrahi yöntem ve mercek türünün kullanılacağı, detaylı muayene sonucunda kişiye özel olarak belirlenir.

Katarakt Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Genç yaşta katarakt nedeniyle cerrahi uygulanan hastalarda iyileşme süreci, dikkat edilmesi gereken bazı noktalarla daha sağlıklı ilerler. Ameliyat modern tekniklerle yapıldığından genellikle kısa sürer, ancak sonrasında gözün korunması ve düzenli takip büyük önem taşır.

Ameliyat sonrası gözde hafif batma, sulanma veya bulanık görme normal kabul edilebilir. Bu dönemde:

• Gözün ovuşturulmaması
• Doktorun reçete ettiği damlaların düzenli kullanılması
• Tozlu ve kirli ortamlardan uzak durulması
• İlk günlerde ağır kaldırma veya yoğun egzersizden kaçınılması
• Güneşli havalarda koruyucu gözlük kullanılması

göz sağlığını korumak açısından önemlidir.

Ameliyatın ardından görmede iyileşme genellikle ilk günlerden itibaren fark edilebilir. Ancak görmenin tamamen stabil hale gelmesi kişiden kişiye farklılık gösterir. Bazı hastalar birkaç gün içinde belirgin bir düzelme yaşarken, bazılarında bu süreç birkaç haftayı bulabilir.

Ameliyat sonrası düzenli kontrol muayeneleri, iyileşmenin beklendiği şekilde ilerleyip ilerlemediğini görmek için gereklidir. Bu muayenelerde:

• Göz içi basıncı
• Yerleştirilen yapay merceğin durumu
• Görme keskinliği

yakından değerlendirilir. Düzenli takipler, olası komplikasyonların erken dönemde tespit edilmesine ve gerektiğinde hızlı müdahale edilmesine imkan tanır.

Katarakt tedavisi, yaşam kalitenizi geri kazanmanın modern ve etkili yoludur. Daha net görmek, hayata yeniden odaklanmaktır.

Siz de katarakt ameliyatı hakkında detaylı bilgi almak ve ön muayene randevusu oluşturmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.